Mijn Studiezaal (inloggen)
Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )
Artikelen Collectie artikelen
Prinses Juliana: 'Kindje, kom jij ook uit Duitsland?' : Toeloop repatrianten bereikte precies zeventig jaar geleden hoogtepunt
Datering:
2015
Titel:
Prinses Juliana: 'Kindje, kom jij ook uit Duitsland?' : Toeloop repatrianten bereikte precies zeventig jaar geleden hoogtepunt
Auteur:
Jos Schols
Foto's door:
Math Keydener, Väös Austen, M. Odekerken, familiearchief Crolla
Titel tijdschrift:
Markant Valkenburg
Afleveringsnummer:
Markant Valkenburg, 7 (2015) nr. 61 (mei), p. 32-33
Samenvatting:
Foto's:
· Repatriëring Ignatiuscollege 1945. Achterste rij met vlinderdasje is Jos Sträter. 2e rij van achteren 2e v.l. zit Math Keydener die in het Ignatiuscollege werkzaam was. FOTOCOLLECTE M KEYDENER
· Onder: Ignatiuscollege na WO II. FOTOARCHIEF VÄÖS AUSTEN
· Prinses Juliana bezoekt op of rond 6 juni 1945 Vertrek- en Verblijfkamp Ignatiuscollege. Onder: Uitgelaten prinses na haar bezoek aan Quarantainekamp Kasteel Oost. FOTO'S BAV
· Huisarts Edmond Pinckers, zijn kinderen, vriendinnetje Margriet Odekerken en verpleegster. In de tuin ca. 1935. FOTOCOLLECTIE M. ODEKERKEN
· Jos Crolla Identiteitsbewijs Rode Kruis FAMILIEARCHIEF CROLLA
Naar schatting tussen 350 duizend en een half miljoen Nederlanders van de ruim 9 miljoen inwoners konden pas na de bevrijding terug naar huis. Deze repatrianten of ontheemden kwamen vooral vanuit Duitsland naar Zuid-Limburg dat al in september 1944 bevrijd was. Ze bleven totdat ze konden terugkeren naar hun eigen woonplaats elders in Nederland of het buitenland. De repatrianten moesten zich onder andere laten onderzoeken en registreren in Ontvangstcentrum (OC) Valkenburg (Hotel Cremers, nu Parkzicht) aan de Wilhelminalaan. De 36-jarige prinses Juliana heeft als voorzitter van het Nederlandse Rode Kruis op of rond 6 juni 1945 'Verblijf- en Vertrekkamp (W) Ignatiuscollege' in Kattebeek (Kraaiendorp, Broekhem-Noord) en 'Quarantainekamp Kasteel Oost' in Valkenburg bezocht. Kinderen uit de Kattebeek mochten de belangrijke gast bij het Ignatiuscollege begroeten. Onder hen was de ongeveer twaalfjarige Paula Leenders. "Toen Juliana voorbij wandelde gaf ze mij onverwacht een hand en vroeg: 'Kindje kom jij ook uit Duitsland?' Ik was totaal 'verpopzak' en stamelde per vergissing: 'Ja mevrouw", vertelde Paula Spronck-Leenders mij in 2012.
Massaal
In Nederland had men te kampen met vernielingen, ziektes, schaarste en verbroken verbindingen.
· Repatriëring Ignatiuscollege 1945. Achterste rij met vlinderdasje is Jos Sträter. 2e rij van achteren 2e v.l. zit Math Keydener die in het Ignatiuscollege werkzaam was. FOTOCOLLECTE M KEYDENER
· Onder: Ignatiuscollege na WO II. FOTOARCHIEF VÄÖS AUSTEN
· Prinses Juliana bezoekt op of rond 6 juni 1945 Vertrek- en Verblijfkamp Ignatiuscollege. Onder: Uitgelaten prinses na haar bezoek aan Quarantainekamp Kasteel Oost. FOTO'S BAV
· Huisarts Edmond Pinckers, zijn kinderen, vriendinnetje Margriet Odekerken en verpleegster. In de tuin ca. 1935. FOTOCOLLECTIE M. ODEKERKEN
· Jos Crolla Identiteitsbewijs Rode Kruis FAMILIEARCHIEF CROLLA
Naar schatting tussen 350 duizend en een half miljoen Nederlanders van de ruim 9 miljoen inwoners konden pas na de bevrijding terug naar huis. Deze repatrianten of ontheemden kwamen vooral vanuit Duitsland naar Zuid-Limburg dat al in september 1944 bevrijd was. Ze bleven totdat ze konden terugkeren naar hun eigen woonplaats elders in Nederland of het buitenland. De repatrianten moesten zich onder andere laten onderzoeken en registreren in Ontvangstcentrum (OC) Valkenburg (Hotel Cremers, nu Parkzicht) aan de Wilhelminalaan. De 36-jarige prinses Juliana heeft als voorzitter van het Nederlandse Rode Kruis op of rond 6 juni 1945 'Verblijf- en Vertrekkamp (W) Ignatiuscollege' in Kattebeek (Kraaiendorp, Broekhem-Noord) en 'Quarantainekamp Kasteel Oost' in Valkenburg bezocht. Kinderen uit de Kattebeek mochten de belangrijke gast bij het Ignatiuscollege begroeten. Onder hen was de ongeveer twaalfjarige Paula Leenders. "Toen Juliana voorbij wandelde gaf ze mij onverwacht een hand en vroeg: 'Kindje kom jij ook uit Duitsland?' Ik was totaal 'verpopzak' en stamelde per vergissing: 'Ja mevrouw", vertelde Paula Spronck-Leenders mij in 2012.
Massaal
In Nederland had men te kampen met vernielingen, ziektes, schaarste en verbroken verbindingen.
Samenvatting2:
De repatriëring werd soms onder moeilijke omstandigheden uitgevoerd door 'de Repatriëringdienst, die gedeeltelijk onder het Militair Gezag viel, in samenwerking met onder andere het Rode Kruis en de Amerikanen, die de baas waren. De repatrianten kwamen georganiseerd of op eigen gelegenheid aan. Het ging onder meer om politieke gevangen, Joden, mensen die bij razzia's waren opgepakt, studenten, dwangarbeiders, krijgsgevangenen, mensen die uit Vrije wil naar Duitsland waren gegaan zoals Nederlandse SS-ers en gevluchte NSB-ers. Ze vonden hier tijdelijk onderdak bij particulieren of in hiervoor ingerichte, grote gevorderde gebouwen. De repatrianten uit Duitsland hadden bijna allemaal luizen en velen hadden schurft of een besmettelijke ziekte. Degenen, die op eigen houtje en zonder medische controle terugkeerden vormden het grootste gevaar voor de volksgezondheid. Van 1 mei tot 1 oktober 1945 arriveerden 270 treinen met 360 duizend personen op station Maastricht. De grootste groep van hen bereikte Maastricht in mei.
Organisatie
Om de repatriëring in goede banen te leiden waren Doorlaatposten en 26 Ontvangstcentra ingericht. Hier vond medisch onderzoek en politiek onderzoek plaats. Bij 'geen medische en politieke bezwaren' kon de repatriant rechtstreeks naar huis voor zover dat mogelijk was. Als de medische uitslag niet in orde was, ging de repatriant naar het ziekenhuis of Quarantainekamp; eerst in de Sint-Josephschool in Broekhem en vanaf eind maart 1945 in Kasteel Oost waar huisarts dokter Kettler als medische hoofd werkzaam was. Politiek 'fout' gekeurde personen kwamen terecht in het Kamp Politieke Gevangenen aan de Grote Looiersstraat in Maastricht. Geregistreerde repatrianten werden naar een van de vier Verblijf- en Vertrekkampen (VV's) gebracht. Dat waren geen gevangenissen! Ten slotte functioneerden nog twee Vreemdelingenkampen.
Organisatie
Om de repatriëring in goede banen te leiden waren Doorlaatposten en 26 Ontvangstcentra ingericht. Hier vond medisch onderzoek en politiek onderzoek plaats. Bij 'geen medische en politieke bezwaren' kon de repatriant rechtstreeks naar huis voor zover dat mogelijk was. Als de medische uitslag niet in orde was, ging de repatriant naar het ziekenhuis of Quarantainekamp; eerst in de Sint-Josephschool in Broekhem en vanaf eind maart 1945 in Kasteel Oost waar huisarts dokter Kettler als medische hoofd werkzaam was. Politiek 'fout' gekeurde personen kwamen terecht in het Kamp Politieke Gevangenen aan de Grote Looiersstraat in Maastricht. Geregistreerde repatrianten werden naar een van de vier Verblijf- en Vertrekkampen (VV's) gebracht. Dat waren geen gevangenissen! Ten slotte functioneerden nog twee Vreemdelingenkampen.
Samenvatting3:
Hotel Cremers
Drukker en uitgever Jos Crolla was de commandant van Ontvangstcentrum (OC) Valkenburg én de voorzitter van de plaatselijke afdeling van het Rode Kruis. Huisarts Edmond Pinckers had de medische leiding in het OC. De daadwerkelijke werkzaamheden startten op 9 januari 1945. Repatrianten werden er medisch en politiek onderzocht. Ze werden ontluisd en voor schurft (scabies) behandeld. Ook het vlakbij gelegen Hotel Prins Hendrik (Ahoy Bar) was voor medisch onderzoek ingeschakeld. Volgens een officiële instructie gebeurde de ontluizing met een handpomp of daartoe geconstrueerde fietspomp waarmee DDT-poeder werd gestoven. De ontluizer droeg daarbij een overall. Een eenvoudige, maar bewaakte keet bij Huis Den Halder diende ook als ontluisinrichting. Nadat de repatrianten zeven(!) instanties hadden doorlopen en stempels hadden verkregen, kregen ze een Registratiekaart DP (Displaced Person, ontheemde). In Hotel Cremers werden volgens de door mij onderzochte stukken 6900 mensen geregistreerd van baby tot en met volwassene. Veruit de meesten waren mannelijke Nederlandse burgers, negentien andere nationaliteiten (inclusief de Duitse) en statelozen. Begin juni 1945 was het aantal binnengekomen kinderen beneden vijftien jaar zonder ouders toegenomen.
Ignatiuscollege
Het Ignatiuscollege was het grootste VV-kamp van Zuid-Limburg. Dit kamp stond onder leiding van commandant T. Limpens en ondercommandant Jos Sträter (van het verwoeste hotel Croix de Bourgogne in Valkenburg). Er verbleven op 1 mei 1945 772 repatrianten, op 2 mei negenhonderd, van 13 tot 19 mei duizend. Op 20 mei waren er 889 mensen en op 24 mei was de bezetting zelfs vijftienhonderd personen. Interessant was hun voeding. Ze aten onder andere aardappelen van de Fa. Winands uit de Wilhelminalaan, terwijl spinazie, sla en tuinbonen in Maastricht werden gekocht.
Drukker en uitgever Jos Crolla was de commandant van Ontvangstcentrum (OC) Valkenburg én de voorzitter van de plaatselijke afdeling van het Rode Kruis. Huisarts Edmond Pinckers had de medische leiding in het OC. De daadwerkelijke werkzaamheden startten op 9 januari 1945. Repatrianten werden er medisch en politiek onderzocht. Ze werden ontluisd en voor schurft (scabies) behandeld. Ook het vlakbij gelegen Hotel Prins Hendrik (Ahoy Bar) was voor medisch onderzoek ingeschakeld. Volgens een officiële instructie gebeurde de ontluizing met een handpomp of daartoe geconstrueerde fietspomp waarmee DDT-poeder werd gestoven. De ontluizer droeg daarbij een overall. Een eenvoudige, maar bewaakte keet bij Huis Den Halder diende ook als ontluisinrichting. Nadat de repatrianten zeven(!) instanties hadden doorlopen en stempels hadden verkregen, kregen ze een Registratiekaart DP (Displaced Person, ontheemde). In Hotel Cremers werden volgens de door mij onderzochte stukken 6900 mensen geregistreerd van baby tot en met volwassene. Veruit de meesten waren mannelijke Nederlandse burgers, negentien andere nationaliteiten (inclusief de Duitse) en statelozen. Begin juni 1945 was het aantal binnengekomen kinderen beneden vijftien jaar zonder ouders toegenomen.
Ignatiuscollege
Het Ignatiuscollege was het grootste VV-kamp van Zuid-Limburg. Dit kamp stond onder leiding van commandant T. Limpens en ondercommandant Jos Sträter (van het verwoeste hotel Croix de Bourgogne in Valkenburg). Er verbleven op 1 mei 1945 772 repatrianten, op 2 mei negenhonderd, van 13 tot 19 mei duizend. Op 20 mei waren er 889 mensen en op 24 mei was de bezetting zelfs vijftienhonderd personen. Interessant was hun voeding. Ze aten onder andere aardappelen van de Fa. Winands uit de Wilhelminalaan, terwijl spinazie, sla en tuinbonen in Maastricht werden gekocht.
Samenvatting4:
Er was in verband met schaarste geen radio en slechts één gezamenlijke krant. Elke paar weken kon men genieten van optredens als die van bijvoorbeeld de Maastrichtse cabaretshow OK, die zang, acrobatiek, dans, sketch en humor op de bühne bracht. Volgens Limpens stond de uitvoering op hoog peil. Op 4juni 1945 meldden zich geen repatrianten meer in Hotel Cremers. Op 12 juli was VV Ignatiuscollege over haar hoogtepunt heen.
Geraadpleegde archieven: onder andere Archieven van de Gemeente Valkenburg-Houthem, 1940-1981 en Militair Gezag Limburg.
Geraadpleegde archieven: onder andere Archieven van de Gemeente Valkenburg-Houthem, 1940-1981 en Militair Gezag Limburg.
Trefwoorden:
Geografische namen:
Organisatie: Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach
laatste wijziging 29-01-2024
