Uw zoekacties: Seijst, 2009; p. 87

Seijst ( Gemeentearchief Zeist )

beacon
1  records
 
 
9003-39 Seijst
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
Seijst, 2009; p. 87
Titel:
Seijst
Beheerder:
Zeister Historisch Genootschap
Jaar:
2009
Pagina:
87
Is onderdeel van:
Stille inwoners en appellanten
Zeister katholieken in de Pruikentijd Voor Vincent van der Burg, veertig jaar jurist Door Dr. Ton H.M. van Schaik
De term 'Pruikentijd ', waarmee geschiedenisboeken van vroeger de achttiende eeuw in de Republiek der Verenigde Nederlanden bedoel- den, heeft als bezwaar dat ze van een sierlijk bedoelde bijzaak een his- to rische hoofdzaak maakt. De prui kenkoppen hadden het voor het zeggen en speelden elkaar, hun famili es en hun vriendjes door mid- del van de fameuze 'contracren van correspondentie' overal de bal toe, dat was de rerechte associarie die er- door werd gewekt. Maa r een andere gemeenpiaars, die va n een ingeslapen zelfvoldaa nheid en van stilsraand water in onze con- treien, verdient wel enige bijstelling. De achttiende eeuw, vooral de rwee- de helfr ervan, is wel een tijd van economische achteruitga ng, maar tegelij k van een levendige gedachre- wisseli ng over allerlei theologische, wijsge rige en politieke kwesri es. Daar komt nog bij dar er ook in de zeventiende eeuw al volop pruiken werden gedragen. Een on misken- baar voordeel van de typering is dat ze al snel geassocieerd wordt met de toenemende tolerantie in die ge- decoreerde hoofden, onder invloed
Gezicht op het Huis Rijnwijk bij Zeist met enkele bijgebouwen, circa 1650. GEMEENTEARCHIEF ZEIST. TOP.HIST. ATLAS
van de idealen van de Europese Ver- lichring die door veel regenten wer- den gedeeld. Tor de typische kenmerken van de Nederlandse va riant ervan behoort dat hier de Verlichting een over- wegend chri stelijk stempel droeg, en dat de Republiek in die rijd een toevluchtsoord was voor dissidente aureurs, onder wie jansenisrische uir Frankrijk, en bovendien dat voor autochtone katholieken, die tot dan toe golden als rweederangs burgers, een toenemende verdraagzaamheid viel te registreren. De poli riek be-
wusre en min of meer intellectuele karholieken - heel veel waren dar er niet - sloten zich dan ook bij die moderne richting aan, waarvan zij immers het meeste te verwachten hadden. Tegen het einde van de eeuw waren ze dus bij de partij van de patriotten te vinden. D ar alles zou uitlopen op de erkenning van gelijke rechten voor alle godsdien- sten en de scheiding van Kerk en Staat, zoa ls die onder de Baraafse Republiek op 5 augustus 1796 werd vastgelegd. Daarmee was de eman- ciparie van de karholieken een feit.
Seijst 2009 IV-87
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
Organisatie: Gemeentearchief Zeist
laatste wijziging 15-01-2021
1 gedigitaliseerd