Mijn Studiezaal (inloggen)
1239 Aartsdiocesane RK Boeren- en Tuindersbond (ABTB) afd. Zwolle ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )
1239
Aartsdiocesane RK Boeren- en Tuindersbond (ABTB) afd. Zwolle
Inleiding
De eerste land-en tuinbouworganisatie ontstond omstreeks 1880, ten tijde van een langdurige landbouwcrisis, ook wel genoemd de "Crisis der tachtiger jaren". Europa werd overspoeld met goedkope Amerikaanse tarwe. Na de tarwe werden de overige granen en akkerbouwproducten meegesleurd in de recessie, ook de veehouderij kon niet aan de malaise ontkomen. Tot overmaat van ramp gingen Frankrijk, België en Duitsland beschermende maatregelen invoeren, terwijl de Nederlandse regering bleef vasthouden aan het principe van de vrijhandel. Volgens veel boeren werd het daarom tijd om de krachten te bundelen.
In 1884 besloten de verschillende provinciale landbouwmaatschappijen samen te gaan werken Zij noemden zich het Nederlands Landbouwcomité. Deze nieuwe organisatie was beter bij machte om een krachtige, actieve sociaal-economische politiek ten gunste van de landbouw te bevorderen. Helaas waren het vrijwel alleen de grootgrondbezitters en beter gesitueerden die de lakens in het bestuur mochten uitdelen. De vele kleine (pacht)boeren van de oostelijke en zuidelijke zandgronden voelden zich er niet in thuis. Daarnaast werd het door een grote groep als een gemis ervaren dat het Nederlands Landbouwcomité in godsdienstig opzicht neutraal was. Deze groep wilde liever een standsorganisatie op christelijk-principiële gronden. Initiatiefnemer voor een land- en tuinbouworganisatie op Christelijke leest was de Sittardse onderwijzer Jan Claessen.
Hij kreeg steun van het Limburgse kamerlid Jan Truijen en de Heeswijkse pater Gerlachus van den Elzen. In zijn encycliek "Rerum Novarum" wees paus Leo XIII op het recht van arbeiders om hun eigen organisatie op te richten. Met deze steun in de rug werd op 31 januari 1896 de Nederlandse Boerenbond opgericht. De Boerenbond wilde socialer zijn, de boer als mens in het middelpunt van de belangstelling zetten. Met deze uitgangspunten voor ogen trokken Katholieke en Protestants-Christelijke boeren en tuinders samen op om de belangen van hun leden te behartigen. Na twintig jaar vond men het echter tijd dat ieder een eigen organisatie stichtte. Zo werd op 23 augustus 1917 te Arnhem de Aartsdiocesane Rooms Katholieke Boeren- en Tuindersbond (A.B.T.B) opgericht. Op deze vergadering riep het bestuur de leden op vele nieuwe afdelingen in het leven te roepen.
De afdeling Zwolle van de ABTB werd officieel op 1 december 1918 opgericht. Dit gebeurde rond 11.30 uur in het St. Jozefgebouw, alwaar ruim 100 land-en tuinbouwers aanwezig waren.
Het doel en de strekking van de vereniging werd uiteengezet, de statuten onveranderd goed-gekeurd, de hoogte van de contributie met algemene stemmen vastgesteld, en tot slot werd er een bestuur benoemd. Dit eerste bestuur bestond uit de heren B.A. Mensink (voorzitter),Th.J. van Dijk (secretaris), B.M. Veldman (penningmeester), terwijl als overige leden fungeerden de heren H.J. Reuvekamp, H.A. Rankenberg, W.J. Schoorlemmer en H. Zuidberg.
Het bestuur initieerde gelijk een groot aantal cursussen en activiteiten. Veel aandacht werd besteedt aan onderwijs, sociale wetgeving, verzekeringen en verbetering van de diergeneeskunde. De ABTB afdeling Zwolle stond aan de wieg van of was betrokken bij de oprichting van een aantal specifieke organisaties, waaronder
De Handelsraad (1918);
de R.K. Landbouwwinterschool in Raalte (1920);
de Boerinnenbond (1930);
Stichting van de Landbouw (1946), later het Landbouwschap (1950).
De Handelsraad (1918);
de R.K. Landbouwwinterschool in Raalte (1920);
de Boerinnenbond (1930);
Stichting van de Landbouw (1946), later het Landbouwschap (1950).
Na de Tweede Wereldoorlog verloor de afdeling door de diverse stadsuitbreidingen van Zwolle veel leden. Diverse landbouwgezinnen moesten verhuizen. In 1978 en 1993 vierde de afdeling resp. haar 60- en 75-jarig bestaan.
Vanaf 1995 werd er volop gediscussieerd over de opheffing van de ABTB. Er waren allerlei nieuwe ontwikkelingen en bestuursstructuren, zoals de GLTO. Het streven was erop gericht de ABTB op te heffen met ingang van 31 december 1998. De laatste bestuursvergadering vond plaats in 1999. Besloten werd om het vaandel onder te brengen bij de OLV-parochie en het archief naar het Gemeentearchief te brengen. *
1. Het archief
laatste wijziging 12-05-2022
17 beschreven archiefstukken
Plaatsingslijst
laatste wijziging 12-05-2022
17 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1918 - 1999
Omvang archiefblok:
0,37
Toegang:
Seekles, J.J., Plaatsingslijst op het archief van de Aartsdiocesane R.K. Boeren- en Tuinders Bond (ABTB), afdeling Zwolle, 1918 - 1999, Zwolle (1999).
Voorwaarden voor raadpleging:
Het archief is openbaar.
Bijzonderheden:
Oud: 76.
Openbaarheid:
Het archief is openbaar.
Categorie:
laatste wijziging 12-05-2022
17 beschreven archiefstukken
